Toen Oksana Masters in 1989 geboren werd in het Oekraïense Chmelnitski, was meteen duidelijk dat ze het zwaar zou krijgen. Ze had geen duimen, vingers als zwemvliezen, zes tenen aan elke voet, misvormde benen, één nier en een gedeeltelijke maag. Later bleek dat haar moeder tijdens de zwangerschap was blootgesteld aan radioactieve straling en haar dochter zo had besmet.

Zwaar ondervoed
Oksana belandde in een weeshuis. Daar zou ze de rest van haar leven hebben doorgebracht – of erger -, als de Amerikaanse spraakpatholoog Gay Masters haar niet had zien staan in een Oekraïens adoptieboek. Ze zag Oksana op een zwartwitfoto en wist: voor dit meisje wil ik zorgen. “Mijn moeder redde letterlijk mijn leven”, zegt de nu 26-jarige Oksana tegen persbureau AP.

Na tweeënhalf jaar en bergen papierwerk kon Masters haar adoptiedochter meenemen naar de Verenigde Staten. Het meisje woog 16 kilo. Een gezond gewicht voor een 3-jarige, maar Oksana was 8 jaar. Ze was zwaar ondervoed en het had niet veel gescheeld of ze had het niet gehaald. Talloze operaties volgden, want ook haar geboorteafwijkingen speelden haar parten. Toen ze negen was werd haar linkeronderbeen geamputeerd, vijf jaar later moest ook haar rechteronderbeen eraan geloven.

Medaille na medaille
Rond die tijd begon ze met roeien. Het werkte helend, zegt ze. Op het water kon ze haar verleden een plek geven. Binnen no time werd ze goed. Zo goed, dat ze in 2012 op de Paralympics in Londen brons pakte met haar roeipartner Rob Jones, die beide benen verloor bij een bermbom in Afghanistan.

“Het is onbeschrijfelijk hoe geweldig dat was”, zegt ze tegen AP. Twee jaar later won ze zilver en brons als cross-countryskister op de Winterspelen in Sochi. Nu hoopt ze zich te kwalificeren voor de Paralympische Spelen in Brazilië om als handbikester opnieuw op een plak te jagen.

Terug naar Oekraïne
Onlangs keerde Oksana terug naar haar geboortedorp in het westen van Oekraïne. In de weeshuizen waar ze ruim zeven jaar verbleef, kwamen pijnlijke herinneringen naar boven. Aan het gemis van knuffelbeesten, aan de aanhoudende honger en steeds maar weer die hoop dat er een moeder kwam opdagen om haar te redden.

Als er iemand kwam kijken, kreeg ze een mooie jurk aan en een strik op haar hoofd. “‘Ben jij mijn nieuwe moeder?’ Zo keken we naar iedere bezoeker.” Oksana had het geluk dat Gay Masters zich over haar ontfermde, maar voor veel andere weeskinderen kwam hulp te laat. “Sommige vriendjes en vriendinnetjes haalden het niet. Ik heb ze zien sterven.”

Het was overweldigend om weer geconfronteerd te worden met haar verleden, maar ook therapeutisch. “Vaak kijk ik terug en dan denk ik: ik kan niet geloven dat dit nu mijn leven is.”

Meer op rtlnieuws.nl:
Ontluisterend filmpje toont uitgestorven omgeving Tsjernobyl

Jeroen Akkermans maakte vijf jaar geleden voor RTL Nieuws een documentaire over Tsjernobyl. Bekijk die hieronder.